Kruisingen tussen soorten zijn alomtegenwoordig. In het verleden en nu, zowel bij planten als bij dieren. Maar een muilezel, een kruising tussen een paard en een ezel, kan zich niet voortplanten en bij andere soorten zijn zulke hybriden niet levensvatbaar.

Hybridisatie heeft soms ook voordelen

Hoewel hybridisatie over het algemeen ernstige nadelen kan veroorzaken voor het behoud van soorten, hebben hybriden soms een voordeel dat een soort kan helpen overleven.

Sneeuwschapen bijvoorbeeld danken hun aanpassing aan koude temperaturen aan een kruising met een andere schapensoort die beter is beschermd tegen de kou. En sommige koraalsoorten kunnen de stijging in de temperatuur van oceanen beter overleven dankzij kruisingen met koralen die al genetische aanpassingen hebben.

"Genetic rescue" als laatste redmiddel

Hybridisatie kan ook een oplossing bieden voor genetisch verarmde soorten. Na kruising met een andere soort of ondersoort krijgen ze immers extra genetische diversiteit. Zo werd de door inteelt sterk bedreigde Florida panter gered door een kruising met de Texaanse poema, waarbij bovendien de kwaliteit van het sperma van de mannetjes aanzienlijk verbeterde, een voorbeeld van 'genetic rescue'.

Daarnaast kunnen hybriden belangrijk zijn voor het goed functioneren van ecosystemen, bijvoorbeeld door de rol van uitgestorven soorten te vervangen. Als grootgebruikers van ecosysteemdiensten die wij als mens aan de natuur ontleent, is het dus in ons eigen belang om het potentieel van hybriden niet langer te negeren. Helaas wordt er nog onvoldoende rekening gehouden met hybryden in de wetgeving, het natuurbeheer of het beleid voor de bescherming en monitoring van soorten.

De kloof tussen wetenschap en praktijk dichten

Om natuurbeheerders en beleidsmakers te ondersteunen, hebben we onlangs samengewerkt met onderzoekers van over de hele wereld om praktische richtlijnen op te stellen die hen helpen hybriden efficiënt te identificeren. Want hoe kom je erachter of een dier of plant een hybride is of niet? Dat is niet altijd makkelijk, maar zulke informatie is cruciaal om bedreigde dieren of planten optimaal te beschermen. Daarnaast werd een beleidskader voorgesteld voor het mee opnemen van hybriden in het natuurbeheer en -beleid. Daarmee willen we beleidmakers ondersteunen bij het bepalen van natuurbehoudsacties die de voordelen van hybriden (voor voortplanting, overleving, genetische diversiteit en ecologische functies) ondersteunen en de nadelen zoveel mogelijk beperken.

Door de kloof tussen wetenschap en praktijk te dichten, ontsluiten we het volledige potentieel van hybriden. En dat is belangrijk, want hybridisatie kan bedreigde diersoorten een kans bieden om te overleven in een snel veranderende wereld.

Als u uw "Neaderthaler"-kijk op hybriden wilt verbreden, kunt u HIER terecht voor een stripeditie van "Genes on Wheels" over dit thema. Het open access wetenschappelijke artikel is te vinden in Conservation Letters.