Waarom hebben bonobo’s stress?

In de natuur leven bonobo’s in grote gemeenschappen samen, maar regelmatig zonderen kleinere groepen zich af om bijvoorbeeld op zoek te gaan naar eten. Gedurende de periode dat de bonobo’s gescheiden zijn van andere groepsgenoten kan er veel gebeuren, van nieuwe vriendschappen tot ruzies, waardoor de onderlinge relatie onzeker is geworden. Wanneer een bonobo na een tijdje een groepsgenoot terugziet, is het voor hen onduidelijk of dit weerzien positief of negatief gaat uitpakken. De bonobo’s in Planckendael worden gehuisvest zoals bonobo's in de natuur: in kleinere groepen waarvan de samenstelling soms verandert. Hierdoor konden we in detail bestuderen hoe de bonobo’s reageren op een dergelijk wederzien.

Het weerzien van groepsgenoten is géén kalme bedoening

Vanuit onze gedragsobservaties kunnen we concluderen dat zo’n weerzien tussen bonobo’s gepaard gaat met heel wat energie en kabaal, een lichte stijging in agressief gedrag, maar ook met verhoogde stresslevels. Hoe weten we dat laatste? Doordat we de bonobo’s van Planckendael in eerder onderzoek al trainden op het gebruik van touchscreens, konden we deze methode nu inzetten om op een betrouwbare manier de emoties van de bonobo’s te meten tijdens het weerzien van hun groepsgenoten, die ze soms een paar dagen al niet hadden gezien. We lieten de bonobo’s een simpele touchscreentaak oplossen op dagen vóór, tijdens en ná zo’n groepsreünie en analyseerden hoe de bonobo’s deze taak oplosten.

Hierbij vonden we inderdaad dat een weerzien voor bonobo’s gepaard gaat met een lichte vorm van stress. We ontdekten ook dat die stress maar van korte duur was: de dag na het weerzien was ze alweer verdwenen. En daar hadden ze een trucje voor.

De oplossing volgens de bonobo’s?

Seks! We zagen dat wanneer de bonobo’s hun groepsgenoten weer terugzien, ze naast een lichte stijging in agressief gedrag, veel meer seksueel contact hadden.

Niet verwonderlijk, want bonobo’s staan bekend als een diersoort die spanningen in de groep oplossen met seks. Dus wat is er nieuw aan ons onderzoek? Wel, wij vonden een directe link tussen het hebben van seks en een verlaging van stresslevels. Of dit nu betekent dat de bonobo’s meer seks hebben omdat ze minder stress hadden, of dat het hebben van seks voor een goed gevoel zorgt, is nog niet volledig duidelijk. Wat wel duidelijk is dat bonobo’s, geheel op hun eigen manier, omgaan met stress.

Meer lezen? Hier vindt je het wetenschappelijke artikel.