Een kijkje in Barbie’s wereld: welzijns-indicatoren in de ZOO

Gebruikt giraffe Barbie in ZOO Planckendael haar tong bij het te eten? Besteedt ze daarna tijd aan herkauwen? Ligt ze neer of staat ze op als ze herkauwt? Al deze gedragingen zijn indicatoren die we kunnen monitoren om het welzijn van Barbie te beoordelen. Is Barbie's vacht glanzend? Hoe is haar lichamelijke conditie? Heeft ze een loopneus? Deze kenmerken van Barbie's fysieke verschijning zijn ook welzijnsindicatoren. 

Het gedrag en de fysieke verschijning zijn diergerichte indicatoren die ons helpen het dierenwelzijn in de dierentuin te beoordelen. Door deze indicatoren te monitoren, kunnen dierentuinen een rijke omgeving creëren en gerichte strategieën toepassen om een optimaal dierenwelzijn te waarborgen. 

Indicatoren voor dierenwelzijn

Het beoordelen van het welzijn van dieren in de dierentuin is geen eenvoudige taak. Stel je voor dat je door een dierentuin loopt, omringd door een breed scala aan fascinerende wezens. In dat relatief kleine gebied kun je een grote verscheidenheid aan diersoorten observeren, die allemaal veel van elkaar verschillen. Van Aziatische olifanten tot Tasmaanse duivels en van Kordofan giraffen tot Humboldtpinguïns, ze zijn allemaal gehuisvest in de dierentuin en verdienen het best mogelijke welzijn. Diergerichte welzijnsindicatoren zijn de aanwijzingen die ons richting geven bij het beoordelen van hoe tevreden en volledig gelukkig de dieren in de dierentuin zijn. Deze indicatoren bieden ons inzichten van onschatbare waarde in hun algehele staat van welzijn. 

Observeren van gedrag

Een van de eerste dingen die we kunnen observeren, is het gedrag van de dieren. Kijk nauwlettend toe terwijl ze interageren met hun omgeving. Besteden ze tijd aan het zoeken naar voedsel? Socialiseren ze op een positieve manier met de andere dieren in het verblijf? Of lijken ze teruggetrokken en vertonen ze tekenen van stress of ongemak? Gedragsobservaties zijn essentieel om te begrijpen hoe de dieren zich voelen. 

En..., hoe zien ze eruit?

Daarnaast kan hun fysieke verschijning een duidelijke indicatie zijn van hun welzijn. Een glanzende vacht, levendig verenkleed en een gezonde lichamelijke conditie duiden vaak op een goede gezondheid. Daarentegen kunnen tekenen van slechte verzorging of zichtbare fysieke problemen wijzen op mogelijke welzijnsproblemen. 

Medische data

Maar daar stopt het niet! Dierenartsen en wetenschappers analyseren ook verschillende fysiologische en biochemische parameters om het dierenwelzijn te beoordelen. Door factoren zoals hartslag, hormoonniveaus en immuunsysteemfunctie te monitoren, krijgen we een dieper inzicht in hun algehele gezondheid en stressniveaus. 

Dierentuinen en hun toegewijde verzorgers streven er voortdurend naar om het dierenwelzijn te verbeteren door, vaak soort-specifieke indicatoren nauwlettend op te volgen. Door regelmatig het gedrag, de fysieke verschijning en de fysiologische parameters te beoordelen, kunnen ze gebieden identificeren waar verbetering nodig is. 

Dus, de volgende keer dat je een dierentuin bezoekt, neem dan een momentje om de dieren nauwlettend te observeren. Bekijk hun gedrag, observeer hun fysieke verschijning en bedenk wat deze indicatoren je vertellen over hun welzijn. 

Nieuwsgierig geworden?

Als je meer wilt weten over dit onderwerp, kijk dan hier! We hebben samen met Oriol Tallo-Parra en Xavier Manteca van de Universitat Autònoma de Barcelona een wetenschappelijk artikel geschreven. Hierin bespreken we de voordelen en beperkingen van bestaande methodologieën voor het beoordelen van dierenwelzijn in dierentuinen, we beschrijven de belangrijkste diergerichte welzijnsindicatoren voor dieren in dierentuinen, en identificeren gebieden die verder onderzoek vereisen. Je kunt het artikel hier lezen.